De lekkere moestuin

Dromen van de moestuin

Sinds een aantal jaren hebben we een heel fijne moestuin. Daar eten we het hele jaar door biologische groenten, kruiden en fruit uit. Niets makkelijker dan even in de moestuin op zoek gaan naar iets wat zo uit de hand gegeten kan worden. Of wat gebruikt kan worden om te verwerken in een gerecht. Vers, fris en gezond.

Campinggasten leiden we bij het inchecken even rond door de tuin zodat ook zij kunnen profiteren van alles wat er groeit. Er staat voldoende, dus mee-eten uit de tuin is geen probleem.

Ik ben opgegroeid met groenten en fruit uit de moestuin. Mijn vader was zoon van een tuinder dus tuinieren zat hem in het bloed. Bij mijn ouderlijk huis hadden we een prachtige bloementuin maar ook een grote moestuin.

Als kind hielp ik hem graag met allerlei tuinklussen. In het vroege voorjaar de moestuin klaar maken voor het seizoen. Onkruid wieden, zaaibedden bemesten en voorbereiden voor de nieuwe gewassen.  Hekwerken maken voor de peulen en de stokbonen, en het leukste van al; de zadencatalogus doorspitten voor de aankoop van nieuwe zaden

Dan als het wat warmer werd in maart en april de start van het zaaien. Al die soms piepkleine zaadjes. Fascinerend! We maakten, toen nog, nette rijtjes met de daarvoor bestemde maatstok zodat alle gewassen voldoende ruimte zouden hebben om uit te groeien. Er moest water worden gegeven en worden uitgedund. Allemaal technieken die ik nu nog handig gebruik.

In de zomer was het hard werken want er viel heel veel te oogsten. Emmers vol aardbeien, peulen, boontjes en spinazie. Iedere dag hadden wij als kinderen een taak in de tuin. Er werden groenten en fruit ingevroren en geweckt. Aardappels, appels en peren in kisten gesorteerd en opgeslagen en emmers vol zuurkool gemaakt. Zo aten we het hele jaar door uit onze moestuin. Heerlijk!

Al deze praktische moestuinlessen van mijn vader en alle opgedane ervaringen in zijn tuin hebben er voor gezorgd dat ook ik tuinieren geweldig vindt. Hij was daarom ook mijn inspiratiebron om een eigen moestuin te beginnen. 

Tussen de bakken liggen houtsnippers die we iedere 2 jaar verversen met het hout van onze knotwilgen. Toen we de moestuin begonnen hebben we deze eerst helemaal bedekt met karton waarna we er daarna 5 cm snippers over hebben gekruid. De paden blijven door de houtsnippers vrij van onkruid en het houdt ook de slakken tegen. Nog een bijkomend voordeel is dat de snippers vocht vasthouden, de tuin raakt zo niet snel uitgedroogd.

Composteren

Om al die verschillende groenten, kruiden en fruitsoorten te laten groeien is bemesting van de tuin nodig. Daarom heb ik compostbakken gemaakt. Hierin wordt groen en bruin tuinafval in fasen verteerd tot bruikbare compost. Zo heb ik ieder jaar in het voorjaar voldoende compost om alle vierkante meter bakken van een mooi laagje compost te voorzien. De opgekweekte jonge plantjes en zaden hebben daar bij hun ontwikkeling veel voordeel van.

In de accommodaties op de camping hangt een uitleg hoe gasten kunnen helpen om afval te verzamelen dat geschikt is voor de composthoop.

Brandnetels 

Deze stekelige planten zou je niet zo snel verwachten in een moestuin. Toch zijn ze om 2 dingen erg nuttig. De brandnetel is namelijk de waardplant van een aantal mooie vlinders zoals de dagpauwoog, atalanta en gehakkelde aurelia. Deze vlinders leggen hun eitjes op de brandnetel en de jonge rupsen doen zich tegoed aan de bladeren.

Vlinders zijn nodig voor de bestuiving van talloze groenten en vruchten en daarom laat ik de brandnetels aan de achterkant van de moestuin weelderig groeien.

Het jonge blad van de planten is ook goed te gebruiken voor het maken van brandnetelgier. Dit is een prima meststof voor courgettes, tomaten, aubergines en komkommers.

Moestuin 2.0

Toen ik in 2015 begon met het aanleggen van onze eerste moestuin was mijn wens eigenlijk al om een fijne tuinkas te hebben. Mijn vader had vroeger in zijn tuin een ‘koude bak’ met daarop grote glazen ramen. Hieruit aten we al heel vroeg in het jaar lekker knapperige sla

In januari van 2021, midden in de coronaperiode, ben ik begonnen met het maken van een plan voor moestuin 2.0. Deze wilde ik graag wat groter maken met de kas als mooi middelpunt. Er moesten wat meer vierkante meter bakken in komen want sommige gewassen zoals pompoenen, courgetten en aardappelen hebben veel ruimte nodig om lekker door te kunnen groeien. Ook wilde ik de paden tussen de bakken wat breder maken zodat het makkelijker is om er met de kruiwagen tussendoor te rijden.

Voor het vergroten van de moestuin gebruikte ik kastanjepalen en schapenhek van kastanje Dit staat mooi, het houdt de kippen uit de tuin en klimplanten kun je er gemakkelijk tegenop laten groeien. Het nieuwe deel van de moestuin bedekte ik met 2 lagen karton en daaroverheen en dikke laag houtsnippers. Dit houdt het onkruid goed tegen en vormt een prima ondergrond voor de te plaatsen vierkantemeter bakken. In april werd de kas geplaatst. Alles precies op tijd klaar voor het nieuwe moestuinseizoen. Heerlijk!

In de kas groeien nu groenten en vruchten die bescherming tegen kou en wind nodig hebben zoals verschillende soorten tomaten, komkommers, aubergines en paprika’s. Ook is het een fijne plek om zaden te laten ontkiemen en planten te laten overwinteren.

Nuttige moestuinbewoners

Bijen, hommels en vlinders zijn allemaal graag geziene gasten in de moestuin. Alle vruchtdragende planten en struiken zijn afhankelijk van hun aanwezigheid voor de vorming van vruchten.

Maar ook andere moestuinbewoners zoals pissenbedden, oorwurmen en wormen helpen mee de moestuin gezond te houden. Het is daarom belangrijk dat ze in de tuin kunnen overwinteren. Een insectenhotel, rommelige hoekjes, omgekeerde bloempotjes met stro zijn daarvoor een prima plek. Lekker beschut en warm wachten op de volgende lente wanneer de zon weer warmte geeft.

Wanneer de lente vroeg begint met warme, zonnige dagen zie je al deze verschillende diertjes uit hun beschutte onderkomen kruipen, op zoek naar voedsel.

Van winter naar Lente

Het fijne van de winter is dat er nieuwe plannen gemaakt kunnen worden voor weer een nieuw moestuinjaar. In de tuin zelf is er niet zoveel te doen. Op mooie droge dagen misschien een beetje opruimen maar dat is het dan wel. Ter voorbereiding besteed ik vooral veel tijd aan een zaaiplan en het uitzoeken en bestellen van zaden. Heerlijk! Een zaaiplan is nodig omdat het belangrijk is dat groenten een beetje rouleren in de tuin. Niet ieder jaar dezelfde gewassen in dezelfde bakken.

En dan in de maand maart mag ik weer heerlijk van start. Sommige groenten zoals peulen, tuinboontje en doperwten worden in deze late wintermaand opgekweekt in de kas. Daar groeien ze tot stevige plantjes en kunnen ze met wat warmer weer wennen aan het buitenleven. Ook tomaten, courgetten, pepers, meloenen en  aubergines beginnen hun groei in de kas. Ook is het fijn om al wat sla te zaaien die in een hoekje in de kas uitgroeit tot heerlijke kroppen. Iedere keer is het  weer een wonderlijk gezicht hoe uit die, soms piepkleine zaden, prachtige groenten, en kruiden groeien.

Ik probeer allerlei verschillende soorten op te kweken zodat er voldoende keus is. Ook is het leuk om iedere jaar wat nieuwe soorten uit te proberen of te experimenteren met groenten die omhoog kunnen groeien zodat je ruimtewinst krijgt. Natuurlijk mislukt er ook wel eens wat maar dat hoort erbij. Dan komt er altijd weer een herkansing het volgend jaar.

Mee-eten

Onze campinggasten, klein en groot, genieten van alle verse producten die er te oogsten zijn. Zo wordt er ’s morgens vroeg vaak al munt geplukt om thee van te zetten en er worden allerlei groenten en kruiden gebruikt voor salades en vers bereide gerechten. Het fruit zoals bramen, frambozen en de aardbeien zijn zo van de plant te eten. Lekker hoor! Het motto is “Eerst langs de tuin om te kijken wat er te oogsten valt voordat je naar de winkel rijdt’

Bofkippen

Al weer een aantal jaar hebben we een leuk koppeltje kippen. Ze scharrelen over de hele camping en weten precies waar ze lekkere hapjes kunnen vinden. Insecten, wormpjes, zaden en bessen. Ze zijn zeker niet kieskeurig.

Ook zijn ze heel nieuwsgierig. Zodra we gasten hebben gaan ze op onderzoek uit bij de accommodaties om te kijken of er iets te halen valt. 

Het hok waarin ze ’s nachts op stok gaan staat in onze achtertuin. Hierin zijn ook de legnesten waar ze de eitjes leggen. Heerlijke eitjes door al dat gescharrel !

Iedere avond komen ze na hun dagelijkse avontuur allemaal terug naar hun mooie onderkomen. Hier zitten ze veilig in de nacht, beschermd tegen de vossen die hier in de nacht ook wel eens rondstruinen.

In de herfst en de winter lopen de dames ook in de moestuin. Daar eten ze de zaden van onkruid en de eitjes van bv slakken.

Verkoop aan de dijk

Als er in het voorjaar gezaaid wordt heb ik vaak meer goede stekken dan ik kan uitplanten in de tuin. Deze zet ik te koop langs de weg of in de moestuin

En wanneer er teveel groenten en fruit geoogst wordt in de zomer verkoop ik deze ook. Heel veel mensen in de buurt weten dit en fietsen speciaal even bij ons langs.

Altijd beter dan weggooien natuurlijk! Zo genieten nog meer mensen van de moestuin.

Jakkepoes

Sinds de zomer van 2020 hebben we ook een poes op de camping. Jakkepoes. Ze is aan komen lopen en vindt het hier waarschijnlijke het kattenwahalla want ze is nooit meer vertrokken. Toen we haar voor het eerst zagen lag ze vaak te slapen onder de struiken bij de safaritent. Ze was een beetje schuw maar met geduld en brokjes liet ze zich toch al snel aaien.

In augustus kreeg ze een bol buikje en we wisten: dat kan niet missen….. ze krijgt kittens. Waarschijnlijk van de zwart-witte kater die hier vaak rondstruint. Daarom leerden we haar binnen in ons huis haar brokjes te eten en zetten we een mandje voor haar klaar.

Begin oktober werden de kleintjes geboren. Niet in het speciale ‘kraammandje’ maar buiten naast het kippenhok. Natuurlijk groeiden de kittens wel binnenshuis op en werden ze door Jakkepoes liefdevol opgevoed. We vonden voor alle poesjes een nieuw thuis en Jakkepoes bracht een bezoek aan de dierenarts. Niet nog een nestje jongen voor deze dame.

Haar naam heeft ze trouwens de danken aan Annie MG Schmidt. Zij schreef het boek Minoes. Daarin komt de zwerfkat ‘Jakkepoes’ voor die jongen krijgt in de caravan. Wel toepasselijk vonden wij. Jakkepoes is helemaal gewend. Ze is graag veel buiten, ook in de nacht. Houdt van aandacht en heeft zelfs ‘vriendschap’ gesloten met de kippen.en.